Stadsgids Henk vertelt: de eerste Elfstedentocht

Iedere week vertel ik jullie een fijn verhaal óf een anekdote om deze virtuele Elfstedentocht nog leuker te maken. Een stukje geschiedenis, leuke feitjes en veel meer dingen die je nog niet wist én altijd had willen weten. Hoe leuk is dat!?

Terug in de tijd

De virtuele Elfstedentocht is weer een nieuwe variant op de oorspronkelijke Elfstedentocht. We komen de tocht voor het eerst tegen in een gedichtje uit 1749 als ene Pier 'd'ellef Steden van Vriesland op één dag heeft in het rond gereden’. In de 19e eeuw wordt de tocht door meerdere mensen volbracht. Ook Pim Mulier schaatst de tocht in 1891 uit. Hij laat in elke plaats een inwoner een handtekening zetten als bewijs van zijn prestatie. In 1908 spoort deze Mulier de Friese IJsbond aan om een Elfstedentocht Wedstrijd te gaan organiseren. Deze IJsbond ziet wel iets in zo'n eenmalige historische gebeurtenis. En zo vindt op 2 januari 1909 de allereerste Elfstedentocht plaats. Om kwart voor vijf in de ochtend melden zich 23 deelnemers bij Hotel Amicitia in Leeuwarden. Niet veel later betreden ze het ijs op de Zuiderstadsgracht en zo begint de allereerste tocht zonder al te veel belangstelling.

Klaar voor de start

Als stadsgids in Leeuwarden loop ik veel door de stad en vertel ik graag de mooiste verhalen over Leeuwarden. Tijdens mijn stadswandelingen krijg ik regelmatig vragen over de Elfstedentocht. Of we de finish van de Elfstedentocht ook gaan zien? Dan bedoelen ze natuurlijk de Bonkevaart, maar dan neem ik ze graag even mee naar de plek waar Hotel Amicitia stond en dan vertel ik ze dat hier de allereerste Elfstedentocht begon en eindigde. 

Tegen de klok in 

In 1909 schaatsten ze de tocht trouwens tegen de klok in. J. Schaap uit Roordahuizum wist als eerste Dokkum te bereiken. De voorzitter van de IJsbond, de heer Hijlkema, had de schaatsers nog gewaarschuwd: ‘vooral in het begin wat kalm aan doen, want wie het eerst in Dokkum is, zou weleens het laatst in Stavoren kunnen zijn.’ Hij kreeg gelijk, want J. Schaap moest in Stavoren de strijd staken. Van de 23 deelnemers bereikten er uiteindelijk 9 de finish op de Zuiderstadsgracht in Leeuwarden. Een goede tip voor de virtuele wandelaars: loop niet te hard van stapel in het begin. 

Virtuele stadstour: doe je mee?

Mijn collega stadsgids Zenon Rinia geeft zondag 24 mei een Virtuele Tour door Leeuwarden. Daar wil je bij zijn! Kaartjes kopen? Dat kan hier.