De virtuele elfstedentocht op het St. Odulphuspad

5e etappe St. Odulphuspad  ‘Bellum  als Virtueel Elfstedenpad 5 etappe 15 juni 2020

 We zijn weer met ons drieën. In tegenstelling met de weersverwachting is het ideaal wandelweer.De 5^e etappe gaat van Oudemirdum naar Wijckel en is 15,3 kilometer. De titel van de etappe is: ‘Bellum’ wat betekent oorlog en conflicten. De streek waar deze etappe ons brengt heeft ook tekens waaruit blijkt dat oorlogen ook hier littekens hebben achter gelaten.

 Van Oudemirdum naar Kippenburg.

Vanaf de kerk van Oudemirdum gaan we via een slingerend fietspad naar de Sminkevaart.Het eerste oorlogsteken staat even van de route. Het herinneringsmonument aan Jacob Wilbers en Joh. Wissink die hier op 27 februari 1945 zijn gefusilleerd.  Over de Sminkevaart ligt de ‘Kampbrug.’  Even verder is de locatie Elfbergen, tussen 1914-1918 gebruikt als sportterrein voor de in Gaasterland aanwezige Belgische vluchtelingen. In de crisisjaren vanaf ongeveer 1930 is het terrein ingericht als kamp voor werklozen. Later werd het gebruikt als kampeerterrein. (Ik heb er in mijn jeugdjaren ook een keer gekampeerd.) Over een bospad en langs een golfbaan komen we bij het logement ‘Kippenburg. ’ Ook hier oorlogsherinneringen. De Duitsers hebben dit logement in de oorlog als onderkomen gebruikt. Vanuit het Rijsterbos een paar kilometer verder lanceerden ze hun V2 raketten naar Engeland. Aan de ‘Lykwei’ hier dichtbij werden de eerste Belgische vluchtende militairen in 1914 opgevangen in een tentenkamp.

 Van Kippenburg naar Sondel.

De prachtige Beukenlaan heeft de allure passend bij een opgang naar een slot of landhuis. Aan het einde van de laan gaan we via een smal bospad omzoomd door dichte begroeiing verder. Wij hebben hier ‘oorlog’ met de steekmuggen die onze blote delen aanvallen. Het levert geen monument maar jeuk op! Uit dit ‘oorlogsgebied’ gaat het via het ‘Jeneverdyk’ (herinnert niet aan drank maar aan de jeneverbes die hier groeide) richting Nijemirdum. Op het kerkhof zijn negen oorlogsgraven. Ook Molukkers die na de oorlog vlakbij Kippenburg onderdak vonden en daar zijn gestorven liggen hier begraven.

We wandelen door de ‘Griene Singel,’ weer zo’n statige laan die op een slot(plaats) uitkwam. Het boek ‘Ta him dyn begearte’ geschreven door Ypk fan der Fear neemt de lezer mee naar de beginjaren van de twintigste eeuw en speelt zich af in deze contreien. Bittere armoede is hier geleden. Zwaar moet het ‘Ikeboskjen’ zijn geweest, lange dagen voor een hongerloon. De schors van de eiken werd gebruikt voor de leerlooierijen. Die moest in alle vroegte van de eik worden geklopt. De Bremer Wildernis waar we nu komen heeft ook als zodanig dienst gedaan. Hier vindt de das en de ree een goed onderkomen. En sinds een paar jaar is er een natuurbegraafplaats.

Vanuit ‘De Bremen’ gaan we over een zandrug richting Sondel. Op de hoogte ervan hadden de Duitsers in de oorlog een radarpost. Restanten zien we in de verte. De Duitsers woonden dicht erbij in bunkers. Na de oorlog werden de bunkers als vakantieverblijven ingericht. Vermaard waren de kampspelen en de kampvuren.

Van Sondel naar Wijckel.

Via het gehucht Delburen gaan we verder. Ook hier heerste vroeger grote armoede. De mensen woonden hier in sobere woningen zo op de zandgrond. Nu ligt het ontsloten aan goede asfaltwegen.

Na een paar kilometer zien we in de verte de markante toren van Wijckel. Wij moeten eerst nog een zandrug over om het stempel van deze etappe te halen bij de camping ‘De Tjasker’ prachtig gelegen en je ziet hier kilometers ver. Na een halfuurtje doorstappen, bereiken we de finish bij de ‘Vaste Burchtkerk.’ In Wijckel. In deze kerk is het fraaie praalgraf van de beroemde vestingbouwer Menno van Coehoorn, de laatste oorlogsherinnering van vandaag.

 Ines Bergsma

5e etappe St. Odulphuspad  ‘Bellum  als Virtueel Elfstedenpad 5 etappe 15 juni 2020

 We zijn weer met ons drieën. In tegenstelling met de weersverwachting is het ideaal wandelweer.De 5^e etappe gaat van Oudemirdum naar Wijckel en is 15,3 kilometer. De titel van de etappe is: ‘Bellum’ wat betekent oorlog en conflicten. De streek waar deze etappe ons brengt heeft ook tekens waaruit blijkt dat oorlogen ook hier littekens hebben achter gelaten.

 Van Oudemirdum naar Kippenburg.

Vanaf de kerk van Oudemirdum gaan we via een slingerend fietspad naar de Sminkevaart.Het eerste oorlogsteken staat even van de route. Het herinneringsmonument aan Jacob Wilbers en Joh. Wissink die hier op 27 februari 1945 zijn gefusilleerd.  Over de Sminkevaart ligt de ‘Kampbrug.’  Even verder is de locatie Elfbergen, tussen 1914-1918 gebruikt als sportterrein voor de in Gaasterland aanwezige Belgische vluchtelingen. In de crisisjaren vanaf ongeveer 1930 is het terrein ingericht als kamp voor werklozen. Later werd het gebruikt als kampeerterrein. (Ik heb er in mijn jeugdjaren ook een keer gekampeerd.) Over een bospad en langs een golfbaan komen we bij het logement ‘Kippenburg. ’ Ook hier oorlogsherinneringen. De Duitsers hebben dit logement in de oorlog als onderkomen gebruikt. Vanuit het Rijsterbos een paar kilometer verder lanceerden ze hun V2 raketten naar Engeland. Aan de ‘Lykwei’ hier dichtbij werden de eerste Belgische vluchtende militairen in 1914 opgevangen in een tentenkamp.

 Van Kippenburg naar Sondel.

De prachtige Beukenlaan heeft de allure passend bij een opgang naar een slot of landhuis. Aan het einde van de laan gaan we via een smal bospad omzoomd door dichte begroeiing verder. Wij hebben hier ‘oorlog’ met de steekmuggen die onze blote delen aanvallen. Het levert geen monument maar jeuk op! Uit dit ‘oorlogsgebied’ gaat het via het ‘Jeneverdyk’ (herinnert niet aan drank maar aan de jeneverbes die hier groeide) richting Nijemirdum. Op het kerkhof zijn negen oorlogsgraven. Ook Molukkers die na de oorlog vlakbij Kippenburg onderdak vonden en daar zijn gestorven liggen hier begraven.

We wandelen door de ‘Griene Singel,’ weer zo’n statige laan die op een slot(plaats) uitkwam. Het boek ‘Ta him dyn begearte’ geschreven door Ypk fan der Fear neemt de lezer mee naar de beginjaren van de twintigste eeuw en speelt zich af in deze contreien. Bittere armoede is hier geleden. Zwaar moet het ‘Ikeboskjen’ zijn geweest, lange dagen voor een hongerloon. De schors van de eiken werd gebruikt voor de leerlooierijen. Die moest in alle vroegte van de eik worden geklopt. De Bremer Wildernis waar we nu komen heeft ook als zodanig dienst gedaan. Hier vindt de das en de ree een goed onderkomen. En sinds een paar jaar is er een natuurbegraafplaats.

Vanuit ‘De Bremen’ gaan we over een zandrug richting Sondel. Op de hoogte ervan hadden de Duitsers in de oorlog een radarpost. Restanten zien we in de verte. De Duitsers woonden dicht erbij in bunkers. Na de oorlog werden de bunkers als vakantieverblijven ingericht. Vermaard waren de kampspelen en de kampvuren.

Van Sondel naar Wijckel.

Via het gehucht Delburen gaan we verder. Ook hier heerste vroeger grote armoede. De mensen woonden hier in sobere woningen zo op de zandgrond. Nu ligt het ontsloten aan goede asfaltwegen.

Na een paar kilometer zien we in de verte de markante toren van Wijckel. Wij moeten eerst nog een zandrug over om het stempel van deze etappe te halen bij de camping ‘De Tjasker’ prachtig gelegen en je ziet hier kilometers ver. Na een halfuurtje doorstappen, bereiken we de finish bij de ‘Vaste Burchtkerk.’ In Wijckel. In deze kerk is het fraaie praalgraf van de beroemde vestingbouwer Menno van Coehoorn, de laatste oorlogsherinnering van vandaag.

 Ines Bergsma